İkinci yazımızda Tolkien’in mektubunda geçen iki kavramı incelemiştik. Bu iki kavramlardan fiziksel dünyada etkiye sahip olan magia’yı Musa(as) ve sihirbazlaron karşı karşıya gelmesi üzerinden incelemiştik.
Musa(as) kıssasında bir başka örneğe daha değineceğiz. İkinci yazıda bahsettiğimiz beyanda sihir vardır hadisinin Musa(as)’a da tavsiye edilmiştir.
“Gidin ona(Firavun’a) “tatlı dille” konuşun”
Taha Suresi – 44. Ayet
Tatlı dilli olmakla beyanda kastedilen sihirin bir olmadığını da bir önceki yazımızda ele almıştık.
Bu yazımızda ise daha çok goeteia’ya değineceğiz. Goeteia bir aldatmaca, korkutup hükmü altına almaktır. Bu türden hileler için Şeytan’ın bizzat kullandığını söyleyebiliriz. Zira Şeytan’ın bir yaptırım gücü yoktur. O sadece teklif eder. Şu ayeti de hatırlarsak;
“ Şeytan sizi fakirlikle korkutarak kötü ve çirkin huyları öğütler……”
Bakara Suresi – 268. Ayet
Şeytan insanı bu tür telkinlerle korkutup hükmü altına almaya çalışır. Deyim yerindeyse insan bir büyücüyle her an karşı karşıyadır. Şeytanla insan arasında olan bu durum goeteia için yerinde bir örnektir elbette.
Goeteia için örnek verdikten sonra büyücülük, sihirbazlıkla iligili bir kelimeyi incelemenin faydalı olacağı kanaatindeyim. Bu kelime ise witch-craft kelimesidir. Witch-craft kelimesi cadılık manasına gelmektedir. Etimolojik olarak cadı, büyücü kadın manalarını taşımakadır. Bununla birlikte witch kelimesi her ne kadar kadınlara özgü gibi dursa da erkekler için de kullanılan bir tabirdir. Bu tabir yapılan işlem dolayısıyladır. Cadılık işlemi dişil bir işlemdir yapan kişinin cinsiyetine göre değişmez. Örneğin daha da anlaşılması açısından Tolkien’in eserinde Witch-King karakteri vardır. Kendisi erkek olmasına rağmen yaptıkları cadılığa ait olduğundan bu ünvanı almıştır. Bu örnek sadece cadılığın dişil bir işlem olmasının pekişmesi adına verimiştir.
Goeteia’ya asıl örnek vermek istediğimiz başka bir ayet daha var. Elbette Şeytan’ın kullandığı teknikler, telkinler kötüyü güzel/süslü göstermesi goeteic sihirdir. Bu konuda farketttiğimiz başka bir ayet daha var.
“Düğümlere üfüren kadınların şerrinden”
“ Ve düğümlere üfleyenlerin şerrinden”
Felak Suresi – 4. Ayet
İki mealde aynı ayete aittir. Altta verdiğimiz meal suredeki arapça kelimeler bakımından orjinaline daha yakındır. Ayette herhangi bir kadın kelimesi de geçmemekte lakin meallerin bir çoğunda “kadınların şerrinden” denilmiş. Aslında bu yapılan işlem “witch-craft” işlemi olduğundan dolayı meallere bu şekilde yansımıştır. Zaten tefsirlerde konunun detaylarında bu işlemin cadılık ile ilgili olduğuna değinilmiştir. Ayeti okuduğumuzda “düğümlere üfleyenlerin şerrinden” deniliyor. Bu elbette bir sihir tekniğidir. Bu konuda meallerde büyücülerin nefes üfürmeleri ile de irtibatlandırmalar mevcuttur, lakin bu ayeti okuduğumda ise bu düğümlerden insan beyninin kastedilmiş olabileceğini düşünüyorum.(Bir manası da bu olabilir-Allahualem). Buna sebep ise binlerce kıvrıma düğüme sahip birer beynimizin olması.
“Beyanda sihir vardır.” hadisini bu ayetle birlikte ele alırsak nefes edenlerin büyü ve sihir yapmalarından Allah’a sığınmamız buyruluyor. Üstelik ayette “fi el ukadi” kelimesi geçiyor. Fi Arapça’da içinde/içerisine gibi anlamlar taşıyor. Bu sebeple ayeti “ beyinlerin içine nefes edenlerin/sihir yapanların şerrrinden” şeklinde de meal edebiliriz.
Peki bu ayet bize günümüzde topluma yapılan/nefes edilen bir mecrayı işaret etmez mi? Medyayı. Binlerce yalan haber, binlerce korkutan haberlerle toplum yönlendirilmemekte midir? Büyü sihir teknikleri ile insanlar aldatılmamakta mıdır? Şu cümlerelere kaç defa maruz kalmadık mı?
“Görmeden inanmam.”
“Cenneti değişmem saçının teline”
Bu mesajların sayısını artırmak mümkün tabii ki de. Toplumdaki her bireyin beynine nefeslenmiyor mu bu mesajlar? Yahut izlenen haberlerle korku dehşete kapılıp umulmadık şeyler yapmıyor mu toplumlar? Bu mecraların sunduğu şeyler “tek gerçek” budur gibi algılanmıyor mu?
Medya da bir dişil işlemdir. Bu sebeple medya da bir çeşit witch-craft büyü yapmaktadır insanlara.(Hepsi için değil elbette, sistemin şuursuz yardımcılarını da kast etmiyoruz.). Felak Sure’si bu manada bu sihrin şerrinden Allah’a sığınma duamızdır. Goeteia kavramı üzerinden Felak suresini incelemiş olduk. Medya-medium gibi ilişkilere Sutu Bogda sitesinde detaylıca değinildiğinden sizleri o siteye havale ediyoruz.
İllüstrasyon © PhotoshopIsMyKung-Fu